AI in onderzoek

Het doen van onderzoek is een tijdrovend en inspannend proces. Dat is enerzijds heel goed, als we die tijd besteden aan het diep verwerken en nadenken over de onderzoeksinhoud. Maar bij andere aspecten van onderzoek zoals het eindeloos verdwalen in de literatuur of het verwerken van data kunnen we wel wat hulp van AI gebruiken. Gelukkig zijn er allerlei tools die ons hierbij kunnen ondersteunen in de verschillende fases van het onderzoeksproces.
meer lezen
Facebook
Twitter
LinkedIn

Let op!
Allerhande AI-gebaseerde tools KUNNEN van alles van ons overnemen, maar blijf je altijd kritisch afvragen: WIL ik dit zelf doen of door AI laten doen? Wat betekent dit voor het onderzoeksproces? Vind je het bijvoorbeeld heel leuk om literatuur samen te vatten, blijf dit vooral ook zelf doen. Hierdoor bou

1.  Oriënteren op het onderwerp

De eerste stap binnen onderzoek doen is vaak het inlezen in een onderwerp en het opstellen van onderzoeksvragen. Er zijn hiervoor verschillende tools beschikbaar die je kunnen ondersteunen. Ondanks dat je in deze fase je onderwerp nog niet altijd heel afgebakend is, helpt het ook hier (net als in het algemeen bij prompting), om je prompt (input voor AI-systemen) specifiek af te bakenen. Bij de meeste systemen kun je wel in het Nederlands je vraag stellen, maar zullen de resultaten veelal Engelstalige literatuur betreffen.

  • Teach Anything: oriënteer je op je onderwerp door vragen te stellen, bijvoorbeeld over kernbegrippen. Je kunt dit in allerlei talen doen en kiezen of je een easy of professional antwoord wilt. Handig om de belangrijkste begrippen van een nieuw vakgebied eigen te maken!
  • ResearchGPT by Concensus, stel je onderzoeksvraag en ontdek relevante bronnen
  • Paper Digest geeft je op basis van een onderzoeksvraag een top 10 van gerelateerde artikelen en een korte samenvatting van het antwoord op jouw vraag op basis van deze artikelen. Het fijne is dat je hierdoor snel een idee krijgt over een onderwerp. Wil je meer de diepte in, dan kun je de oorspronkelijke bronnen checken om te verifiëren in hoeverre de gegenereerde samenvatting accuraat en relevant is.
  • Elicit laat je op basis van een onderzoeksvraag artikelen vinden, relevante informatie uit deze artikelen extraheren en geeft ook een samenvatting van de meest relevante bronnen.
  • Sci Space is vergelijkbaar als Elicit, maar heeft ook de ‘copilot’ optie, waarmee je met artikelen in gesprek kunt gaan. Ook heeft het een TLDR (Too Long Didn’t Read) samenvatting per artikel, waardoor je snel kunt inschatten of een bron relevant voor je is.

2.  Zoeken naar relevante bronnen

Weet je een beetje wat je wilt onderzoeken, dan ga je op zoek naar relevante bronnen. Er zijn verschillende type tools om je hierin te ondersteunen.

  • Semantic Scholar is een gratis onderzoeksrool. Het geeft een TLDR (Too Long Didn’t Read) samenvatting per artikel en heeft ook een handige ‘gerelateerd werk’ functie, waardoor je op basis AI vergelijkbare artikelen kunt vinden.
  • Zowel Connected Papers als Research Rabbit visualiseren een netwerk van gelinkte papers. Dit is vooral handig als je al weet hebt van een aantal belangrijke key papers binnen jouw vakgebied, en aan de hand van deze papers vergelijkbare artikelen wilt vinden. Deze tools bevatten zowel forward als backward citation searching, maar voegen ook artikelen toe op basis van inhoudelijke vergelijkenissen.
  • ai laat je zoeken naar bronnen bij een claim, of juist tegengesteld bewijs vinden. Dit kan misschien voelen als cherry picking, maar je kunt het ook juist kritisch inzetten om voor je discussie van je resultaten te kijken in hoeverre dit overeenkomt met eerder onderzoek. De tool geef specifieke citaten weer uit papers waaruit blijkt dat een claim wel of niet waar zou zijn. Kijk hierbij steeds goed naar waar in het paper deze claim staat: Is het onderbouwd met resultaten uit het paper, of gewoon een mening van de auteur in de introductie?

3.  Screenen van literatuur.

Er is tegenwoordig zo veel literatuur te vinden op het internet, dat je soms als onderzoeker door de bomen het bos niet meer ziet. Door de opkomst van digitaal publiceren is de kwaliteit van de artikelen ook wisselender, met als gevolg dat je soms wel duizenden resultaten krijgt op je zoekvraag. Je kunt nu twee dingen doen: of je bakent je vraag en je zoekfilters zo af dat je minder resultaten krijgt. Het nadeel hiervan is echter dat je hierdoor ook mogelijk relevante literatuur mist. Een alternatief is om te werken met AI-ondersteunde screening-tools. Een mooi voorbeeld hiervan is de open-source tool ASreview. Via active learning train je je eigen AI-model, die van jou leert naar welke artikelen je op zoekt bent. Je voert een bestand in met alle zoekresultaten (bijv .ris of .csv bestand), ASreview geeft jou steeds een titel en een abstract, jij geeft aan of het relevant is of niet, en zo leert het systeem steeds beter waarnaar jij op zoekt bent. Het model laat jouw dan eerst de meest waarschijnlijke relevante resultaten zien (priority based screening), en bewaart de irrelevante artikelen voor het einde. Hierdoor ben je soms al na het screenen van 10-20% van je abstract klaar!

Meer lezen?
Boetje, J., & van de Schoot, R. (2024). The SAFE procedure: a practical stopping heuristic for active learning-based screening in systematic reviews and meta-analyses. Systematic Reviews, 13(1), 81. https://doi.org/10.1186/s13643-024-02502-7

4. Data verwerken

Als je eenmaal een selectie hebt gemaakt van de relevante literatuur, of je data in de praktijk hebt verzameld, is het tijd om de data te gaan verwerken. Ook hier kan AI je op verschillende manieren in ondersteunen. Heb je geen zin om te lezen of wil je je tijd optimaal benutten? Luister dan naar de academische artikelen op de fiets of onderweg, via Listening.io.

Samenvatten

  • upload je papers via chatGPT (pro versie) of co-pilot, en vraag om een samenvatting of bepaalde data (bijv. ‘haal uit dit artikel de onderzoeksvraag, hypotheses, methodes, doelgroep en resultaten, presenteer dit in tabelvorm).
    • Kun je geen bestanden uploaden? Een workaround is om een PDF te openen via de Microsoft Edge browser en dan via co-pilot vragen te stellen over de PDF.
  • Scholarcy is geoptimaliseerd op het samenvatten van artikelen. Je kunt je eigen pdf’s uploaden en de tool geeft je een algemene samenvatting, of een beknopte samenvatting per sectie van het artikel. Ook kun je de belangrijkste highlights en concepten eruit halen en omzetten naar flashcards. Deze tool is ook handig voor studenten. Je moet er wel voor betalen.

Data analyse

Let er op bij data analyse dat je nooit persoonsgegevens deelt in openbare software. Werk je binnen een tool waar jouw instelling een gebruikersovereenkomst mee heeft, dan kun je er vanuit gaan dat de data veilig is. Ook kun je ervoor kiezen om in chatGPT ‘Enable chat history’ uit te zetten, zodat jouw data niet opgeslagen wordt (volgen OpenAI).

  • Upload je data in chatGPT of co-pilot en ga in gesprek met je data. Je kunt ook visuele afbeeldingen importeren, denk aan een afbeelding van eye tracking data en vragen om deze te interpreteren.
  • Er zijn ook speciale GPTs, zoals Data Analysis Report AI en julius.ai, specifiek getraind op het analyseren van data.
  • Je kunt GPT ook inzetten voor het schrijven van codes in analyse-programma’s zoals SPSS en R, of voor hulp als je vastloopt
  • Atlas.ti AI coding het programma atlas.ti heeft tegenwoordig ook AI-ondersteunde opties om het coderen van kwalitatieve data te ondersteunen. Wel belangrijk dat je dit als onderzoeker zelf nog altijd naloopt en controleert.

5. Paper (her)schrijven

  • Gebruik chatGPT of Co-Pilot om je artikel te verbeteren, denk aan het reviseren van je titel of abstract. Tip: wees specifiek in de stijl die je wilt, bijvoorbeeld een actieve, academische schrijfstijl. Je kunt de AI ook trainen met jouw eigen stijl, door eerder werk in te voeren en te vragen om in dezelfde stijl een tekst aan te passen.
  • Er zijn specifieke GPTs geoptimaliseerd om academische teksten te verbeteren, zoals AI paper polisher pro
  • jenni.ai is een gratis tool die onderzoekers helpt bij het opbouwen van artikelen en het herschrijven. Het fijne is dat er ingeprogrammeerde AI-verbeterprompts instaan, zoals ‘paraphrase’ of ‘simplify’.
  • Grammarly is een app en plugin waarmee je Engelse teksten kunt verbeteren. Naast spelling en grammatica kan de tool met geïntegreerde AI ook helpen bij het herschrijven van teksten, bijvoorbeeld naar een academische stijl. De tool doet suggesties, en jij kunt daar weer op reageren door te zeggen ‘maak het korter’, of ‘schrijf het in academische taal’. Zo werk je samen met de tool aan een verbeterde versie.
  • Zoek je naar het juiste journal voor jouw artikel? Gebruik dan eens AI-ondersteunde tools zoals Elsevier Journal Finder. Je voert je abstract of keywords in, en de tool suggereert relevante journals.
  • Wil je publiceren? Check dan goed of de journal vraagt om een statement over AI. Veel journals vragen hier niet naar, maar sommige wel. Je geeft dan expliciet aan of en hoe je (gen)AI hebt ingezet voor het schrijven van jouw artikel. Verwijs naar AI volgens de APA regels, bijvoorbeeld voor chatGPT:

chatGPT (OpenAI, 2024) is gebruikt voor het verbeteren en inkorten van de tekst.

In bronnenlijst: OpenAI. (2024). ChatGPT (Jan 24 version) [Large language model]. https://chat.openai.com/chat